DOLAR VE YENİ BOP PLANI

Dolar aldı başını gidiyor. Gidiyor da acaba neleri etkiliyor? Neden bu kadar çok yükseliyor? Ve neden müdahale edilemiyor? Ve bu gidişin sonu ne olacak? İşte bu gün bu konudaki sorunlara, ekonomik analizlere yer vermeye çalışacağım.
Öncelikle ekonomimizin yapısal sorunlarını bilirsek, yapılanları daha iyi anlarız gibime geliyor. Türkiye ekonomisi dışa bağımlı özellikle sanayi ve hammadde girdilerinde, bu durum ihraç gelirlerini arttırıyor görünse de tekrar üretim için satış değeri üstünde hammadde girişini doğurmakta. Dışa bağımlılık tarımsal alanda tohum, gübre girdilerinde aşırı yükselişlere dönüştüğünden tarımsal üretim ‘kârlı’ olarak yapılamaz duruma düşmektedir. Ülkede faiz politikaları üretim maliyetlerinin üzerinde olduğundan, kredi kullanmakta zor görünmektedir. Ekonomik faaliyetin temeli ‘sermaye birikimidir’ ve ülkemizde maalesef bu birikimde yeteri kadar bulunamamaktadır. İşletmeler uzun süredir yedek akçe bulundurma faaliyetini askıya almış durumdalar. İş yeri kapanma sayısı maalesef çok tehlikeli boyutlardadır. Ay yok ki kapanan iş yeri sayısı 1000’in altına düşsün. İş gücü sorununa gelirsek, maalesef ülkemiz Avrupa nın en düşük ücret alan işgücü potansiyeliyle rekor kırıyor. İşgücüne ödenen ücret Afrika ülkeleriyle bile yarışamaz duruma düştü. Ülkede mutsuzluk oranları dünyada ilk 5’in içinde. Keza geleceği görememe oranları da karamsarlık oranları da aynı konumda.

Dolar neden yükseliyor? Ekonomik durumumuz felaket düzeyde, satın alma gücümüz düşmüş, her alanda ithal mal peşindeyiz Ve… Ülkede üretim süreci ağır darbe yiyince normal giderleri bile karşılayamadığımızdan karşılıksız para basmak zorunda kalıyoruz… Paramız değer kaybediyor dolayısıyla dolar yükseliyor. Hükümet buna müdahale edemiyor çünkü merkez bankası rezervleri ekside.128 milyar doları gelen tehlikeyi gördüklerinden sanırım yandaş şirketleri güçlendirmede kullandılar. Üstelik doların bu denli yükseleceği öngörüsü onlarda da vardı. Ülke ekonomisi artık dönmüyor ve kesinlikle sıcak paraya ihtiyaçları var. Çıkış yolu kesinlikle üreten ülke konumuna dönmek bunu görüyorlar ancak o kadar çok fabrika ve tesis sattılar ki, yeniden üretim sürecine girmenin maliyeti 150 milyar doların üstüne çıktığının farkına vardılar. Swap yoluyla buldukları 5-10 milyar dolarlar ancak milli kaynakların satışıyla gerçekleşiyor. Her satılan milli kaynağın yerine konması 2 misli parayı gerektiriyor Tam bir çıkmaz politikası ve kısır bir ekonomik döngü maalesef.
Şimdi tam bu noktada ABD emperyalizminin yine devreye girdiğini sanıyorum. Yeni BOP planı ABD, İSRAEL ve BAE yoluyla bir teklifte bulunuyorlar. Malum ABD’den bir telefon gelmesi yada ikili görüşme bile bunlarda büyük başarı. İsrail geleneksel politikaları yüzünden ‘açık ilişki’ ye kapalı. Aslında kapalı kapılar arkasında çok ama çok iyi. İş BAE emirliğine düştü. Hani 15 temmuz finansörü, şerefsiz dedikleri elçimizi çektikleri ülke. Hani Sedat Peker’in videolarını gönderdiği, Akdeniz de bize karşı Yunanistan ve Rum kesimini destekleyen ülke.10 milyar dolar gönderebiliriz deyince protokol kurallarını bile biryana itip kapıda karşıladıkları ülke. Ben şahsen Emir’in hemen tutuklayacağını düşünmedim değil. Öyle ya 15 Temmuz finansörü idi adam. Ağır suç. Neyse adam geldi.10 milyar doları verir mi? Sanmam ama teklifi sanırım şu: Rusya-Çin-İran’a karşı duvar olursan mali kaynaklar akacak.

Teklif bu olunca sanırım bu konuda ekonomik politikalar devreye girmeli idi. Ülkeye acil döviz lazımsa, alacağımız pozisyon ne olmalı. Taraftarların yaydığı ve çok elzem, hatta önemli gördükleri dahiyane plan şu; Türkiye arttırılan dolar karşısında Avrupa’nın olduğu gibi dünyanın beklide pazarlara en yakın ama aynı zamanda en ucuz işgücü ülkesi olacak. İşgücü ücreti şu an 230 dolar düzeyinde eğer 200 dolar civarına düşerse Çin’le bile rekabet edecek yatırımları ülkemize çekebiliriz. Dahiyane değil mi? Avrupalı ve Arap yatırımcı Türkiye ye gelecek, yatırım yapacak, giren döviz tutarları ülkeyi rahatlatacak. Ve bunun alt yapısını da ellerinde tuttukları ısrarla ülkelerine göndermedikleri 5.milyon civarındaki göçmen, mülteci ordusu. Yani yeni BOP planı, ülkeyi sadece yeniden organize etmek değil, halkı ucuz işgücü olarak dizayn etmek. Sanayide kullanacakları bu işgücü yetmezse tarım alanlarını tamamen boşaltıp buralardaki köylülüğü de sanayiye aktarmak. Bu kadar ucuz bir ülke yaz aylarında niye turizm cenneti dahi olmasın. İngiliz gazeteleri şimdiden manşet atmaya başladılar bile. En ucuz ülke Türkiye!
Peki tarım ne olacak? Girdi maliyetleri, gübre, mazot o derece pahalı ki, elde edilecek ürünün ne maliyetini hesaplayabiliyorlar ne de satış değerini. Biliyorsunuz geçen sene ithal edilen mesela buğdaya verdikleri fiyat, ithal ettiklerinin de altındaydı. Tarımda biliyorsunuz yabancılara 500’er dönüm arazi satışını yıllardır yapıyorlar. Iğdır ve Harran ovalarını hatta Trakya’nın çok önemli miktarda alanı satılmış durumda. Tapu kayıtlarının kapatılması ve bilgi alamamamız bence çok incitici. Tarımsal üretim çiftliklerini Türk köylüsünü devre dışı bırakarak oluşturma adımları seziyorum
Hükümetin bu planı tutar mı? Pek çok ekonomistin görüşüne katılıyorum… Tutmaz. Ekonomi bilimine ters , politik bir uygulama gibi duruyor. Kısa vadeli çözüm bile olmayacağı belli. Yeni BOP planı gereğince gelecek sıcak para, hükümeti belki rahatlatır ama satılacak milli değerler asla yerine konmayacak konumda olur. Ve ülke insanının kapitalizm karşısında köleleştirilmesi sonucunu doğurur ki bu daha da vahim.
Ben sadece aklım erdiğince dikkat çekmek ve uyarıda bulunmak adına kaleme aldım. Umarım yanılırım yada bu sonuçlar alınmadan seçim olur ve ülkem bu açmaz politikalar yerine bilimsel, akılcı politikalarla yönetilir.
İyi hafta sonları dileklerimle.