GAYTANCIOĞLU: “%44 YAĞLI AYÇİÇEĞİ İÇİN 3,5 TL FİYAT İTHALATI DURDURUR”

CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, hazırladığı ayçiçeği raporu ve alım fiyatı ile ilgili açıklamada bulunurken, fiyatının 3,5 TL olması gerektiğini bildirdi.

Konuyla ilgili bazı verileri de açıklayan Gaytancıoğlu, şunları ifade etti: “Türkiye’nin Rusya, Ukrayna, Bulgaristan, Moldova, Arjantin ve Brezilya gibi diğer üretici ülkelerden ithalat yapmaması için yılda 3 milyon ton ayçiçeğine ihtiyacı bulunmaktadır. Eğer bu ekiliş gerçekleşirse Türkiye petrolden sonra en çok ödediği dövizi tasarruf ederek yılda 1 milyar $’lık bir kazanç yapmış olur. Bu mümkün müdür? Evet. Ne yapmak gerekir. Sadece planlı hareket etmek gerekir.

Türkiye’de ayçiçeği ekilişlerinin geçtiğimiz yıla göre azalması ve Temmuz ayının 2. yarısından sonraki aşırı kuraklıktan ötürü bu yıl 150-200 bin ton düşük, yani 1 milyon 200 bin ton civarında ayçiçeği üretimi bekleniyor. Yani üretim 2020 için düşecek, 2021’de ise dengeleri tersine çevirmek mümkün. Nasıl mı? Yani; hem ithalatı bitirmek hem üretimi artırmak mümkün. Bugünlerde mantıklı bir fiyat ve alım politikasıyla her şey bir anda tersine çevrilebilir.”

Ayçiçeği prim desteğini 4 yıl sonra 40 kuruştan 50 kuruşa çıkarmanın ve bu desteği 1 yıl sonra ödemenin marifet olmadığını belirten Okan Gaytancıoğlu, şöyle devam etti: “Desteği 80-90 kuruşlara çıkarmak ve bunu 2-3 ay içinde ödemek akılcı bir politika olur. Ayrıca geçtiğimiz yıl %40 yağlı ayçiçeğini 2500 TL’den Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin açıklaması gibi bu yıl yine Bakan Pakdemirli’nin Rus-Ukrayna-Arjantin çiftçisine verdiğimiz fiyatı Türk çiftçisine veriyoruz demesi Türkiye’nin uzun yıllar sonra ayçiçeğinde hedeflenen 2.5-3 milyon tonluk üretime ulaşması demektir.”

Pandemi sonrası değişen dengeler ile ilgili de Gaytancıoğlu, şunları ifade etti: “Pandemi süreci gıda arz güvenliğinin ülkeler için ne kadar hayati bir konumda olduğunun bir kez daha anlaşılmasına neden olmuştur. Başta buğday olmak üzere birçok üründe olduğu gibi ayçiçeği üreticisi ülkeler ihracatlarında kısıtlamalara gitmişlerdir. Bunun sonucu olarak dünya fiyatları yükselmiştir. Pandemi öncesi Türkiye teslimi (CIF) 340 $’larda seyreden ayçiçeği fiyatları 370 $’lara yükselmiştir. Fiyatların yükselmesi çok bir önem arz etmemekte olup ithalatta kısıtlamaların söz konusu olması ülkelerin artık kendine yeterli politika uygulamalarının elzem olduğunun göstergesidir. Kısacası paranız olsa da ithalat yapamayabilirsiniz. Kaldı ki Türkiye’nin artık döviz darboğazında olduğunu sağır sultan dahi biliyor.

Bazen şok tedbirler herşeyi değiştirir. Bu sezon rekoltede yaşanacak olan yaklaşık %10’luk düşüşün nedenleri irdelenerek ülkemiz için yağlı tohumlar üretiminde kendi kendine yeter seviyeye ulaşılması konusunda kısa vadeli bir eylem planı hazırlanmalıdır. Bu çerçevede, ülkemiz yağlık ayçiçeği üretiminin ilk etapta 3 milyon ton seviyelerine yükseltilmesi iç talebin yerli üretimle karşılanması noktasında kritik eşik olarak karşımıza çıkmaktadır. Mevcut üretim miktarımıza göre 1.5 milyon tonluk artış hedefi, bu amaca uygun olarak düzenlenecek destek, fiyatlama ve gümrük rejimi modeli ile 1 veya 2 üretim sezonu sonunda ulaşılabilir bir hedef olarak karşımızda durmaktadır.

Gümrük vergileri rekabetçi değil, artık koruyucu olmaldır. Ticaret Bakanlığınca belirlenen ithalatta uygulanan gümrük vergisi ve gözetim fiyatı seviyeleri ithalatın en azından Ülke üretiminin iç talebi karşılamada yeterli olacağı Ocak-Şubat 2021 sonuna kadar engellenmelidir. Yani Ocak-Şubat 2021’e kadar gümrük vergisi maksimum seviye olan % 26’da tutulmalı, gözetim fiyatı da 600 $’lar civarında gerçekleştirilmelidir. Zaten %44 yağlı ayçiçeği için 3500 TL/ton fiyat açıklanırsa ithal maliyeti ile aynı olacağı için üreticiye ciddi bir doping etkisi yaratacak ve 2021’in ekiliş alanları kendiliğinden artacaktır.

Söz konusu önlemleri almak çok basittir. Ancak niyet önemlidir. Pandemi sonrası eğer akıllandık deniliyorsa işte gerçek ‘yerlilik ve millilik’ zamanıdır. Gün bugündür. Tek yapılacak olan Bakan Pakdemirli’nin Rus-Ukrayna-Arjantin çiftçisine verdiğimiz fiyatı Türk çiftçisine veriyoruz demesi ve Tarım Kredi kooperatflerine alım yapması için kararname çıkartılmasıdır. En büyük alıcı ve işleyici olan çiftçi kuruluşu Trakyabirlik buna uymak zorunda kalacaktır.

Özetlersek; Pakdemirli, %44 yağlı ayçiçeği fiyatını ithal maliyeti olan 3500 TL/ton olarak açıklamalıdır.

Şubat 2021’e kadar gümrük vergisi % 26’da tutulmaldır.

Gözetim fiyatı 600 $/ton olarak uygulanmalıdır.

Ayçiçeği destekleme priminde 10 kuruşluk artışla yetinilmemeli, destek primi en az 80 kuruş olmalıdır.

Destek primleri en geç 2 ay içinde ödenmelidir.

Eğer özet olarak yazdığımız öneriler hayata geçirilirse Türkiye ayçiçeğinde 2021 yılında önce kendine yeterli bir ülke olur, sonrasında ihracatçı bir konuma ilerler. Bilindiği gibi Irak devleti 3 yılda üretim planlaması yaparak buğday ithalatını sıfırlayarak kendine yeterli bir konuma gelmişti. Madem COVİD-19 sonrası kapılar kapandı, gıdanın önemi anlaşıldı;  %44 yağlı ayçiçeği için 3.5 TL fiyat ithalatı durdurur.”

TÜRKİYE TESLİMİ 1 TON AYÇİÇEĞİNİN MALİYETİ

Gaytancıoğlu, “Rusya, Ukrayna gibi ülkelerden 1 ton ayçiçeği ithal etmenin maliyeti yaklaşık 495 $, Dolar kuru yaklaşık 7 TL olduğuna göre hesap çok basit 500×7=3500, yani 1 ton ayçiçeği 3500 TL olmalı.” dedi.